Op voorstel van Joke Schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw, heeft de Vlaamse regering een wijziging van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen (VLAREMA) goedgekeurd.
Joke Schauvliege voert daardoor een aantal maatregelen in om het gebruik en de verspreiding van plastic in het milieu te verminderen. Zij verbiedt:
- het gratis ter beschikking stellen van gratis plastic kassazakjes door handelaars.
- het gebruik van niet-herbruikbaar cateringmateriaal zoals plastic bekers, borden en bestekken, door de Vlaamse overheid en de lokale besturen, zowel in de eigen werking als bij de evenementen die ze organiseren.
- het gebruik van eenmalige drankverpakkingen, zoals plastic bekers, op evenementen.
- stickers op groenten en fruit, tenzij zij een functionaliteit hebben (versheidsdatum, scancode,…) of wettelijk verplichte informatie bevatten.
Joke Schauvliege: “We worden dagelijks geconfronteerd met beelden en artikels over de plastic soup. Ook Europa is er nu van overtuigd dat hiervoor vergaande maatregelen noodzakelijk zijn. Ik wacht echter niet op wat Europa zal beslissen, maar wil met Vlaanderen een voortrekkersrol spelen, net zoals in het hele duurzame materialenbeleid.”.
Dit besluit van de Vlaamse regering wordt nu voorgelegd aan de adviesraden en de Raad van State, alvorens definitief door de Vlaamse regering te worden vastgesteld. De beoogde datum van inwerkingtreding van de maatregelen is 1 januari 2019.
Daarnaast heeft, op voorstel van Joke Schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw, de Vlaamse regering het verpakkingsplan 2.0 goedgekeurd. Dat is een ambitieus plan dat Vlaanderen verder op weg zet naar een circulaire economie en bijdraagt aan het verminderen van het zwerfvuil.
Een integraal beleid inzake verpakkingsafval en zwerfvuil vertrekt van de uitgangspunten van de materialenhiërarchie en het principe “de vervuiler betaalt”:
vermijd overbodig gebruik van verpakkingen;
- maak verpakkingen zo milieuvriendelijk mogelijk;
- recycleer verpakkingen waar mogelijk;
- vermijd zwerfvuil;
- verdeel de kosten zodat de juiste stimulansen worden gegeven;
- organiseer beleidsinstrumenten op een eenvoudige en slagvaardige manier.
In haar plan stelt minister Schauvliege de verpakkingsproducten ook mee financieel verantwoordelijk voorhet behalen van de doelstellingen. Die doelstellingen zijn scherp geformuleerd: tegen 2022 wordt bijvoorbeeld 90% van de drankverpakkingen ingezameld en gerecycleerd, tegen 2025 wordt 95% van alle huishoudelijke verpakkingen gerecycleerd. Indien deze doelstellingen niet gehaald worden, zullen forse boetes opgelegd worden. Indien de doelstellingen in 2023 nog steeds niet zijn gerealiseerd, moet de sector een statiegeldsysteem organiseren.
Om deze doelstellingen te bereiken, zal, naast de uitbreiding van de PMD-zak naar alle huishoudelijke plastic verpakkingen, de sector veel meer inspanningen moeten doen op het gebied van out-of-home- en on-the-go-consumptie.
Een ander onderdeel van het plan richt zich op ecodesign. Verpakkingen moeten zo ontworpen worden dat dat ze volledig circulair worden. Om dat te bereiken moet het verschil in de groene-punt-bijdrage tussen de “circulaire” verpakkingen en de niet-recycleerbare verpakkingen veel groter worden.
Om de circulaire economie in Vlaanderen verder te ontwikkelen is het ook belangrijk dat geïnvesteerd wordt in recyclagecapaciteit. Minister Schauvliege wil daar via de middelen van de Vlaamse Milieuholding aan bijdragen.
Ten slotte besteedt het plan ook aandacht aan e-commerce en aan het fenomeen van de grensaankopen. Voor de verpakkingen die zo op de markt komen in Vlaanderen, moeten dezelfde spelregels gelden.
Dit plan krijgt nu een vertaling in de wetgeving en in de erkenning van Fost Plus die tegen het einde van 2018 moet worden afgeleverd.
Het sluitstuk van een goed beleid is de handhaving. Zowel de pakkans als de boetes moeten omhoog. Minister Schauvliege rekent daarvoor ook op de lokale besturen en wil hen daarbij ondersteunen. Zij zal aan de gemeenten voorstellen een zwerfvuilovereenkomst af te sluiten. Zelf heeft Joke Schauvliege recent de strafmaat voor een veroordeling wegens zwerfvuil verhoogd tot minimaal 800 euro.
